Στον παρόντα τόμο σκάβουμε στο κοντινό και οικείο μας παρελθόν, ανιχνεύοντας ποιητικές μορφές τις οποίες προσπαθούμε να φανερώσουμε και να αναδείξουμε με τους φωτισμούς, τις σκιάσεις και τις σκηνοθετικές μικρο-προσχώσεις μας. Μορφές οι οποίες ενώ λειτουργούν αυτόνομα και στέκονται διακριτές εντός της καλλιτεχνικότητάς τους, ταυτόχρονα αποκαλύπτουν σε ένα δεύτερο επίπεδο, ως ετερο-φωτισμένες −όπως καθετί πραγματικά αξιόλογο− το κοινό ιστορικό και πολιτισμικό υπόβαθρο, καθώς και το σύνθετο πλέγμα που διαπερνά το λογοτεχνικό, ιστορικό και καλλιτεχνικό μας σώμα, ανακαλώντας και ενεργοποιώντας διαφορετικά, πολυποίκιλα και σύνθετα φορτία. Φορτία που έρχονται όχι μόνο από τον γενάρχη της ποίησής μας Διονύσιο Σολωμό, αλλά και από τον Ανδρέα Κάλβο και τον Κώστα Καρυωτάκη, για να φορτιστούν επιπρόσθετα από τις παραλογές και τον εξπρεσιονισμό (Σαχτούρης), την δημοτική μας παράδοση (Μπράβος, Ριζάκης), την ηπειρώτικη μουσική και την εμπειρία της ηπειρώτικης συντεχνίας (Πορφύρης), τα άλαλα πουλιά και τις κομμένες γλώσσες (Μέσκος), την μετα-αντορνική εμπειρία του Άουσβιτς (Ζαφειρίου, Καπλάνη), κ.λπ. ώστε μέσω του «χώματος» και του «θρυμματισμένου ουρανού», ως μια κοινή μορφική εδώ αξίωση και αφετηρία, να εκτοξευθεί ο κάθε ποιητής, η Λουκίδου, η Μαρινάκη, η Καραχάλιου και οι υπόλοιποι, φλεγόμενοι και χωμάτινοι με τον διακριτό τους τρόπο στο ποιητικό μας στερέωμα. Ή αλλιώς, διερευνούμε πώς ο ήλιος και το φως μεταποιήθηκε και μεταποιείται σε ανθρώπινη νύχτα και στην αντίστοιχη τέχνη της, ώστε να κατανοήσουμε το βάθος και τις ρωγμές των ποιητών του «χώματος» και του «θρυμματισμένου ουρανού». Πώς περνάμε δηλαδή, από τον κλασικισμό της Αρχαίας Ελλάδας, από τον Αισχύλο και τον Πίνδαρο, από τον ανθρωπισμό του Ομήρου και του Σαίξπηρ, τον Γαλλικό ιμπρεσιονισμό, τον Γκαίτε και τον Χαίλντερλιν, στον Ντοστογιέφσκι και στην Αχμάτοβα, στο «Άουσβιτς» και στην τέχνη του; Πώς επηρεάζουν τα κομμένα κεφάλια του εμφυλίου −που γεμίζουν τις καρότσες των στρατιωτικών φορτηγών− τον τηλεγραφητή Σαχτούρη, τα φαντάσματα του Αλβανικού μετώπου τον Πορφύρη, οι κομμένες γλώσσες τον Μέσκο, κ.λπ.. Κινούμενοι προς μια τέχνη λοιπόν που να μπορεί να στέκεται πλάι σε τέτοια εγκλήματα με τις μετα-στοιχειωμένες παραστάσεις της.